Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής - Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) είναι μια πάθηση κατά την οποία ο πάσχων παρουσιάζει έντονη διάσπαση της προσοχής και /ή υπερκινητικότητα-παρορμητικότητα, σε υψηλό βαθμό και συχνότητα μεγαλύτερη από ό,τι παρουσιάζονται τα συμπτώματα αυτά συνήθως σε φυσιολογικά άτομα αντίστοιχης ηλικίας και ανάπτυξης.
Η ΔΕΠΥ προσβάλλει εκατομμύρια παιδιά και ενήλικες, αλλά είναι περισσότερο συνηθισμένη στα παιδιά, εμφανιζόμενη κατά τα πρώτα χρόνια της σχολικής ζωής του παιδιού. Εκδηλώνεται σε ποσοστό περίπου 3-7% του σχολικού πληθυσμού με μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης (4:1) στα αγόρια απ’ό,τι στα κορίτσια.
Αιτιολογία της πάθησης.
Εκτεταμένες έρευνες έχουν δείξει ότι η ΔΕΠΥ οφείλεται σε κάποια ανισορροπία των χημικών ουσιών του εγκεφάλου και ειδικότερα στους νευροδιαβιβαστές που μεταφέρουν τα μηνύματα στον εγκέφαλο. Εξάλλου, η πάθηση μπορεί να οφείλεται σε κληρονομικές βιοχημικές διαταραχές, σε διαταραχές κύησης που επηρεάζουν τις περιοχές του εγκεφάλου που ελέγχουν την προσοχή και την κίνηση, σε τοξικές ουσίες (π.χ. μόλυβδο) ή σε άλλες αναπτυξιακές διαταραχές ή εγκεφαλικές κακώσεις. Τέλος, η συχνότερη εμφάνιση της ΔΕΠΥ σε μέλη της ίδιας οικογένειας, υποδεικνύει ότι ενδεχομένως να υπάρχει και γονιδιακή κληρονομική προδιάθεση.
Διάγνωση-Αντιμετώπιση της ΔΕΠΥ
Για την ασφαλή διάγνωση της ΔΕΠΥ πρέπει να ληφθούν υπόψη αρκετοί παράγοντες, όπως ο αριθμός η συχνότητα και η διάρκεια των συμπτωμάτων, καθώς και ο βαθμός στον οποίο επηρεάζουν την καθημερινή λειτουργικότητα του ατόμου. Η έγκυρη διάγνωση απαιτεί επίσης ιατρική σωματική εξέταση του ατόμου και εποπτική αξιολόγηση όλων των συλλεχθέντων πληροφοριών από αρκετούς ειδικούς (π.χ. Παιδοψυχίατρο, Οφθαλμίατρο, Ακουολόγο, Παιδίατρο με ειδικότητα στην ΔΕΠΥ, Λογοθεραπευτή, Ειδικό Παιδαγωγό κλπ), προκειμένου να αποκλειστούν άλλα πιθανά αίτια των συμπτωμάτων. Η χρησιμοποίηση ειδικών σταθμισμένων δοκιμασιών και τεστ που βασίζονται σε Κλίμακες Αξιολόγησης της Συμπεριφοράς, τις οποίες θα συμπληρώσουν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί του παιδιού μπορούν να διευκολύνουν τη διάγνωση, καθώς τα αποτελέσματά αυτών δίνουν μια σαφή εικόνα για τις αποκλίσεις λειτουργίας το παιδιού στο σπίτι και στο σχολείο από τα άλλα παιδιά.
Αν διαπιστώνετε ενδείξεις ΔΕΠΥ στο παιδί σας, είναι θεμιτό να ζητήσετε τη γνώμη και βοήθεια κάποιου Εδικού, ώστε αν υφίσταται η πάθηση, να γίνει εγκαίρως η διάγνωση και να εφαρμοστεί ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα θεραπευτικής παρέμβασης. Σε πολλές περιπτώσεις η ΔΕΠΥ αν δεν αντιμετωπιστεί νωρίς, μπορεί να συνεχιστεί σε όλη τη διάρκεια της εφηβείας και στην ενήλικη ζωή, δημιουργώντας μεγαλύτερα προβλήματα στην ακαδημαϊκή επίδοση του ατόμου, στις κοινωνικές-διαπροσωπικές του σχέσεις και στην επαγγελματική του σταδιοδρομία, με ενδεχόμενο σοβαρό ψυχολογικό αντίκτυπο στον ίδιο τον πάσχοντα και στους οικείους του.